Wat de natuur ons kan leren over de kunst van niets doen
(en daar geen schuldgevoel over hebben)
In een wereld waar alles draait om sneller, meer en beter, voelt verstilling en inkeer een beetje als een verwaarloosd huisdier. We weten allemaal dat we het af en toe moeten doen – een beetje rust nemen, naar binnen keren, even niets presteren – maar oh, wat zijn we er slecht in. Gelukkig is er één grote inspiratiebron die ons kan laten zien hoe het moet: de natuur. Ja, diezelfde natuur die zich totaal niet druk maakt over deadlines, to-do-lijstjes of het aantal volgers op sociale media. Laten we eens kijken hoe de natuur ons kan leren om verstilling en inkeer te omarmen, zonder dat eeuwige schuldgevoel dat we niet “productief” genoeg zijn.
De boom in de winter
Dat is een meester in niets doen. Heb je ooit een boom in de winter bekeken? Daar staan ze, zonder bladeren, zonder bloei, gewoon… stil. Ze hebben geen enkele haast om iets te doen, geen stress over groei of vooruitgang. Ze denken niet: “Oei, ik moet echt harder groeien anders haal ik de lente niet.” Nee, die bomen staan daar kalm en stoïcijns, zich volledig overgevend aan de rust van het seizoen.
Wij mensen daarentegen? Zodra het een beetje rustig wordt, gaan we meteen in de paniekstand. “Waarom doe ik niets? Moet ik niet productiever zijn? Wat als iedereen vooruitgaat terwijl ik hier stilsta?” Maar de bomen weten beter. Ze gebruiken de winter om hun energie te sparen, zich voor te bereiden op wat komt, en ze vertrouwen erop dat alles op zijn tijd zal gebeuren. Misschien moeten we dat ook eens proberen: stil staan, niets doen, en beseffen dat de lente vanzelf komt – zonder dat we ons daar druk over maken.
De kat die mediteert (of gewoon slaapt)
Als je ooit een kat hebt gezien, weet je dat ze de zenmeesters van het dierenrijk zijn. Ze liggen daar, ogen half gesloten en stralen een rust uit waar je alleen maar jaloers op kunt zijn. Ze maken zich niet druk om wat er morgen op de planning staat. Ze zitten niet in hun hoofd te malen over de deadline van het kattenvoer. Nee, ze leven in het moment en dat moment bestaat vaak uit simpelweg stilzitten en naar niets staren.
En wat doen wij als we proberen stil te zitten? Ons hoofd explodeert met gedachten: “Heb ik de oven wel uitgezet? Wat als ik mijn pensioen niet haal? Waarom zijn mijn sokken nooit een paar?” Maar misschien moeten we, net als katten, leren dat nietsdoen geen verspilling van tijd is. Het is inkeer, reflectie, en soms gewoon een excuus om lekker te liggen en nergens aan te denken. Als katten het kunnen, kunnen wij het ook, toch?
De schildpad
Dat is vertraging op het hoogste niveau. De schildpad is echt de slow-motion kampioen van de natuur. Deze dieren hebben duidelijk geen haast en dat vinden ze prima. Ze bewegen langzaam, eten rustig en zien er nooit gestrest uit. Ze zijn het perfecte voorbeeld van verstilling in actie (of eigenlijk, in het gebrek daaraan). Ze gaan hun gangetje, terwijl wij ons afvragen hoe ze ooit ergens op tijd komen – maar misschien gaat het niet om de bestemming, maar om de manier waarop ze er komen.
Bij ons mensen is het vaak het tegenovergestelde: altijd op zoek naar manieren om dingen sneller, efficiënter en beter te doen. Maar misschien zou het goed voor ons zijn om af en toe onze innerlijke schildpad te omarmen. Je hoeft niet altijd ergens naartoe te rennen, soms is het oké om gewoon langzaam je pad te volgen. Wie weet, misschien ontdek je onderweg iets wat je anders gemist zou hebben – zoals een bijzonder mooi stukje gras… of een hele ontspannen levenshouding.
De stilte van de oceaan
Als je ooit aan het strand hebt gestaan en naar de oceaan hebt geluisterd, dan weet je dat er een bijzondere soort rust in zit. Ja, de golven komen en gaan, maar er is iets eindeloos kalmerends aan dat ritme. De oceaan maakt zich geen zorgen over de getijden. Ze vraagt zich niet af of ze wel genoeg golfslagen heeft gemaakt vandaag. Ze blijft gewoon bewegen, stil en ritmisch, zonder haast of druk.
Wij daarentegen kunnen nauwelijks stilzitten zonder meteen een gevoel van urgentie te ervaren. Wat als we onze innerlijke oceaan zouden omarmen? Wat als we gewoon konden toestaan dat de golven van het leven komen en gaan, zonder elke keer te proberen ze te controleren? Er is een zekere kracht in stilte, en misschien is het tijd om die kracht in ons eigen leven te omarmen.
Conclusie
De natuur doet het voor, wij moeten het nadoen! Verstilling en inkeer hoeven niet ingewikkeld te zijn. De natuur laat het ons elke dag zien. De bomen die rustig hun tijd nemen, de katten die zonder zorgen ontspannen, de schildpadden die zonder haast hun pad volgen en de oceaan die kalm zijn gang gaat. Misschien is het tijd dat wij mensen leren om ook zo te leven. In plaats van altijd maar te haasten en ons zorgen te maken over wat we niet doen, kunnen we leren om soms gewoon… stil te zijn.
Dus de volgende keer dat je jezelf betrapt op het idee dat je “iets” moet doen, herinner jezelf dan aan de boom, de kat, de schildpad en de oceaan. Wees gerust: het is oké om af en toe niets te doen. Verstilling is geen stilstand; het is een diepe ademhaling voor de ziel. Of, zoals de schildpad waarschijnlijk zou zeggen (als hij ooit zo snel zou praten): “Relax, het komt allemaal wel goed. Maar dan wel op zijn tijd.”